9.3.1 Nieuwe ontwerpcompetenties

Maatschappelijke uitdagingen rondom klimaat, veiligheid, gezondheid en voedselkwaliteit vragen ook als het gaat om Value Creation om nieuwe methoden (KEM's). Er is namelijk sprake van nieuw te genereren waarde en deze is niet langer primair economisch van aard is. Een belangrijke verschuiving in de waardecreatie rond transitievraagstukken betreft de strategische, sturende rol die de creatieve industrie hierin speelt. Het vermogen om de gezichtspunten van diverse stakeholders te expliciteren en te verenigen in een holistische aanpak, het vermogen om complexe en dynamische problemen te reframen, het vermogen om visies en mogelijke toekomsten te verbeelden en inleefbaar te maken, én er door middel van interventies op maat en prototypes handelingsperspectief aan toe te voegen, dát zijn de kwaliteiten van de creatieve industrie die haar juist in grote transitievragen een steeds strategischer rol zullen geven.

Deze kwaliteiten worden in de praktijk gebracht door creatieve professionals. En terwijl zij dit doen nemen zij nieuwe rollen in, in de opdrachtgever-opdrachtnemer relatie en in probleemgestuurde consortia. Deze nieuwe rollen en nieuwe methoden vragen op hun beurt om nieuwe ontwerpcompetenties voor de creatieve industrie. Dit hoofdstuk agendeert deze nieuwe competenties, omdat de praktijk aantoont dat zij wezenlijk bijdragen aan maatschappelijke uitdagingen en omdat de creatieve industrie om kennis en kunde verlegen zit om deze nieuwe competenties bestendig te ontwikkelen en hun impact overtuigend te meten.

Een rondgang langs het veld laat zien dat rollen van creatieve professionals zich ontwikkelen langs een aantal continua, zie figuur 9.1.

Figuur 9.1: Ontwikkeling van de rollen van de creatieve professional

Complexe transitievraagstukken vragen steeds meer om een rol die verschuift naar de rechterkant van het spectrum. Tegelijk zal de aard van de rollen aan de linkerkant veranderen. Een ambachtelijke ontwerper die uit MDF modellen maakte op z’n draaibank zal deze in de toekomst datagestuurd 3D-printen in makerspaces. De vormgever die in opdracht perfecte logo’s kon ontwerpen voor de lokale middenstand zal in de toekomst deel uitmaken van een gecrowdsourcete poule aan talent die wereldwijd zijn diensten aanbiedt in de gig economy.

"Een belangrijke verschuiving in de waardecreatie rond transitievraagstukken betreft de strategische, sturende rol die de creatieve industrie hierin speelt."

Deze nieuwe rollen maken het noodzakelijk om nieuwe competenties te ontwikkelen. Waar voorheen creativiteit vooral om vakinhoudelijke en procesmatige competenties vroeg, zullen de competenties van de creatieve professional van de toekomst meer verschuiven naar leiderschap, visievorming, mentale flexibiliteit, stakeholder management, het ontwerp van ecosystemen, organisatieverandering, ontwerpen voor gedragsverandering, en ontwerpen voor/met humane technologie. Een deel van deze nieuwe competenties komt aan bod in de roadmaps Design for Change en The Humane Touch. Wij focussen hier op die competenties die expliciet gerelateerd zijn aan nieuwe vormen van waardecreatie.