4.2.4 Veiligheid

Nederland wil voor zijn burgers een veilig land zijn om in te wonen, te werken en te leven. Met deze ambitie staat Nederland de komende decennia voor complexe uitdagingen. Terrorisme en georganiseerde criminaliteit vormen een directe bedreiging voor onze samenleving en nationale veiligheid. Geregistreerde traditionele criminaliteit daalt, maar tegelijkertijd is een sterke verschuiving zichtbaar naar de digitale wereld. Enerzijds vindt vermenging plaats van de fysieke en de digitale wereld, waar anderzijds ook de boven- en onderwereld steeds meer in elkaar overgaan.

Het resultaat daarvan is een (nieuwe) wereld waarin criminelen zich onzichtbaar wanen en door slim gebruik van anonieme tools uit handen van de instanties weten te blijven. Om de uitdagingen effectief tegemoet te treden zoekt het thema Veiligheid met behulp van de laatste wetenschappelijke inzichten, sleuteltechnologieën en toepassingen naar innovaties waarmee Nederland (potentiële) tegenstanders steeds een stap vóór kan blijven: “always ahead of the threat".

Voor de creatieve industrie zijn de volgende missies binnen dit thema met name relevant:

• Integrale aanpak van georganiseerde criminaliteit - Integrale aanpak, digitaal gedragen, van interventies, tools en data.

• De veiligheidsprofessional - Digitaal gekwalificeerde en gekwantificeerde veiligheidsprofessionals voor moderne, duurzame en gezonde inzetbaarheid.

Om ervoor te zorgen dat iedere burger kan leven in een land waarin zij zich veilig voelt, is de mensgerichte aanpak van de creatieve industrie in dit thema essentieel. Door de burger centraal te stellen wordt het mogelijk om factoren die het individuele veiligheidsgevoel beïnvloeden aan te pakken. De stijgende trend in maatschappelijk onbehagen, gevoed door de manier van samenleven (waaronder verharding, intolerantie, ik-cultuur), vraagt om een integrale aanpak waarin sociale normen en gedragsverandering in acht worden genomen als basis van een effectieve aanpak.

Het middel waar het in de nieuwe aanpak om draait is zichtbaarheid. De aanpak van de creatieve industrie op dit thema kent drie speerpunten:

1. Samen sterk(er) - effectiever innoveren door co-creatie en participatie De creatieve industrie verbindt verschillende stakeholders (lokale gemeenten, burgers en instanties, ‘verbinden van alle ogen’) door ze te betrekken en met hen samen via visievormende methoden een strategie en aanpak te ontwikkelen waarmee in het gefragmenteerde veiligheidsdomein de zichtbaarheid van overtreders kan worden vergroot ten behoeve van het terugdringen van ondermijning en criminaliteit. Daarbij besteedt zij aandacht aan de reframing en inrichting van het systeem, waarin bijvoorbeeld ook ruimte komt voor bottom-up inrichting met (nieuw te identificeren) stakeholders door burgerparticipatie en publiek-private samenwerkingen. Door nieuw veiligheidsgedrag van burgers binnen dit systeem te stimuleren en door aandacht voor samenwerking en schaalbaarheid wordt de impact van technologische ontwikkelingen voelbaar. Een systeem met deze kwaliteiten schept vertrouwen en brengt mensen in beweging.

2. Voorsprong door methodisch ontwerpen - probleemgedreven innoveren Voor een integrale aanpak van de georganiseerde criminaliteit en moderne, duurzame en gezonde inzetbaarheid van veiligheidsprofessionals is het van belang dat ondersteunende (digitale) oplossingen probleem-gedreven zijn en collectief worden ontwikkeld middels een centrale vraagarticulatie (voor bijvoorbeeld mentale weerbaarheid, opleiding en training).

Innovatie vanuit de veiligheidsbehoefte van veiligheidsprofessionals én burgers leidt in combinatie met een probleemgedreven (design thinking) aanpak tot effectievere interventies dan een technologiegedreven aanpak. De digitale tools (simulaties, games, app, sensors, chatbots, virtual agents, wearables) die ontwikkeld worden om training, weerbaarheid en persoonlijke prestatie van veiligheidsprofessionals te vergroten resulteren in nieuwe modellen tegen integraal optreden (burgerparticipaties, sociale platforms, slimme inzet publieke omgeving). Tegelijkertijd biedt de meetbaarheid van prestaties kansen voor nieuwe doorlopende opleidings- en trainingstechnieken en nieuwe manieren om veiligheidsprofessionals effectiever vitaal te houden. De creatieve industrie biedt service design methoden waarmee dergelijke programma’s kunnen worden ontwikkeld.

De creatieve industrie is daarnaast in staat om een vertaalslag te maken van cross-sectoraal verzamelde data naar oplossingen die in de operatie veilig en gemakkelijk te interpreteren zijn en handelingsperspectief bieden middels gebruiksvriendelijk, intuïtief ontworpen en visueel sterke digitale ervaringen.

3. Communicatie als wapen - verhogen bewustzijn: handelsperspectief en systeemverschuiving Het verhogen van bewustzijn onder burgers, bedrijven en gemeenten zal de herkenbaarheid van (nu nog) onzichtbare criminaliteit vergroten en bij kunnen dragen aan gewenste gedragsverandering. Door burgers te ondersteunen bij (en te onderwijzen in) het herkennen van signalen van norm-afwijkend gedrag, kan zowel nationaal als regionaal een sterker front worden gevormd, met als doel actief een systeemverschuiving te introduceren die meer focust op een preventieve in plaats van repressieve aanpak. Deze combinatie zal een intensievere integrale aanpak van georganiseerde criminaliteit kunnen bespoedigen. De creatieve industrie is in staat middels krachtige, breed te begrijpen campagnes en boodschappen, bewustzijn te vergroten en met juiste nudges en boosts gewenst gedrag te stimuleren.

Door de digitale transformatie van criminaliteit vraagt dit thema om sterke aandacht voor het digitale domein. Digitaal gefaciliteerde samenwerkingen, ontwikkeling van bruikbare innovaties in de vorm van digitale oplossingen en leermethoden en individuele digitale bekwaamheid van veiligheidsprofessionals hebben daarom prioriteit.