7.3.1.2 Communicatie en draagvlak

In de diverse fases van het transitieproces zijn communicatie en het creëeren van draagvlak van groot belang. Hierbij gaat het niet alleen over de feiten die voor een succesvolle transitie van belang zijn maar ook over gevoelens van alle betrokkenen. Tijdens een transitie zitten niet alle betrokkenen in dezelfde fase van het transitieproces. Zo zullen er in de beginfase mensen zijn die al overtuigd zijn van de urgentie van de transitie maar ook anderen die nog overtuigd moeten worden. Beide groepen zullen anders benaderd moeten worden. Maar ook het gegeven dat de beschikbare informatie steeds verandert, maakt het uitdagend om een strategie te ontwikkelen om in de communicatiebehoefte van de verschillende betrokkenen te voorzien.

In de beginfase van een transitie (urgentie) is het belangrijk dat betrokkenen weten wat het gewenste einddoel is. Zonder een duidelijk beeld van de gewenste eindsituatie kan er geen gerichte verandering plaatsvinden. Als niet het einddoel, maar wel de richting bekend is, kan het beeld van een einddoel gecreëerd worden. In alle gevallen moet duidelijk gecommuniceerd worden wat het concrete gedrag en de rol van alle betrokkenen is in de gewenste eindsituatie. De urgentie van het einddoel moet door de betrokkenen met het hoofd (het verstand) begrepen en met het hart (het gevoel) gedragen worden. Creatieve professionals kunnen hieraan bijdragen door toekomstscenario's te verbeelden om het doel van de transitie invoelbaar te maken, mensen te inspireren en hen te motiveren om daadwerkelijk in beweging te komen.

Wanneer mensen overtuigd zijn van de urgentie van de transitie en de fases van ‘het loslaten van het oude’ en ‘de onzekerheid over het nieuwe’ doorleefd hebben, zullen zij passief of actief betrokken raken bij nieuwe initiatieven en experimenten. Om dit co-creatieproces van maatschappelijke transities goed te laten verlopen, moeten methoden worden ontwikkeld die de stakeholders bij dit dynamische proces betrekken.

Als het gewenste einddoel van de transitie in zicht komt (en de contouren van een nieuwe transitie zich alweer aandienen), moeten succesvolle nieuwe initiatieven opgeschaald worden en moeten de nieuwe waarden bevestigd en gedeeld worden. Maar bovenal moet het duurzame karakter van initiatieven en waarden worden geborgd. Ook hier spelen verbreding, draagvlak en communicatie een belangrijke rol.

"Zonder duidelijk beeld van de gewenste eindsituatie kan er geen gerichte verandering plaatsvinden."

Onderzoeksvragen

1. Hoe kunnen de bestaande KEM's van de creatieve industrie voor visie- en strategievorming aangevuld of verrijkt worden met nieuwe methoden die mensen energie en motivatie geven om daadwerkelijk in beweging te komen?

2. Welke specifieke randvoorwaarden of eigenschappen van de ‘creatie-fase’ van het transitieproces moeten meegenomen worden in bestaande of nieuwe participatie- en co-creatie methoden om draagvlak te versterken en versnelling van het transitieproces te bewerkstelligen?

3. Hoe kunnen bestaande methoden uit de creatieve industrie voor waardecreatie en opschaling aangepast en ingezet worden om de duurzaamheid van het nieuwe begin, de eindfase van de transitie, te bewerkstelligen?