8.3.4 De daadkrachtige mens

Mensen willen systemen niet alleen passief kunnen duiden en (h)erkennen maar ook handelingsperspectief hebben om ze zelf te kunnen controleren en er regie over te voeren. Toch beperken sommige technologieën de betrokkenheid van de mens. Bijvoorbeeld zijn intelligente klimaatbeheersingssystemen in gebouwen bedoeld om het menselijk welzijn te bevorderen, maar falen zij als ze door individuele gebruikers niet naar wens kunnen worden aangepast. En de iPhone, de slimme tv en elektronica in auto’s maken het voor de gebruiker onmogelijk om zich te verhouden tot de ingebouwde technologie waardoor het vervreemdende black boxen worden die elke vorm van agency uitsluiten. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Fairphone die de gebruiker in staat stelt om kapotte onderdelen eenvoudig zelf te vervangen. Door te veel over te dragen aan de technologie raken we bovendien mogelijk belangrijke kennis kwijt: de know-how die voortkomt uit praktische ervaring en beleving van situaties.

Onderzoeksvragen bij de daadkrachtige mens

1. Hoe kunnen mensen regie nemen over hun eigen leven en omgeving? Hoe kunnen technologie (e.g. wearables), sociale verbindingen en maatschappelijke interventies, dit ondersteunen? Welke data of feedback hebben we nodig?

2. Hoe kan de creatieve industrie een bijdrage leveren aan een kritische bewustwording van de (on)mogelijkheden van het individu om de persoonlijke agency binnen complexe, technologische systemen te kunnen ervaren en te gebruiken?

3. Hoe kunnen we mensen empoweren om grip te krijgen op de ingewikkelde systemen die ze gebruiken?